Over nateelt, nadenken en nazomerbloemen

De groenten in de moestuin wisselen stilaan van ploeg: de vroegst gezaaide sla, radijzen en warmoes zijn al lang opgepeuzeld, struiken van peultjes en erwten worden langzamerhand dor, vroege worteltjes kwamen al op ons bord terecht, en de eerste aardappelen zijn nu al een tijdje geleden geoogst. Bijna zullen de uien te drogen hangen, en de eerste courgetten  zijn alleen maar de voorbode van een tweede reeks groenten die klaar staat om te rijpen en geoogst te worden: boontjes, keukenraap, rode biet, enz.

Gisteren plukte ik het laatste vergiet erwtjes en peultjes-die-er-ondertussen-ook-als-erwten uitzien. Samen met de kinderen dopte ik toch al heel wat diepvriesporties vol, ondertussen niet alleen genietend van die twee lijfjes die het vanzelfsprekend vinden om tussen mijn benen te zitten tijdens het doppen (handig dat dat is! en het dop-tempo verhoogt er schrikbarend van!), maar ook van de vele erwtjes die ik naar hun mond zag gaan, en hun regelmatig terugkerende  “oh, grote sprong!” als er weer een erwt het luchtruim instoof.

Daarna trok ik alle struiken van de draad, zodat de gladiolen, als ze straks bloeien, beter zichtbaar zouden zijn vanuit de tuin. De wortels moeten in de grond blijven, waar ze stikstof zullen afgeven dat nuttig is voor de groenten van volgend jaar.

Maar de peulen en erwten zijn niet de enige groenten wiens dienst erop zit. En wat dan? Wel, dan is er nateelt; het bijzaaien en planten van groenten die in staat zijn om in deze warme zomermaanden nog te kiemen, en die minder tijd nodig hebben om tot wasdom te komen. Maar ook bij nateelt moet er nagedacht worden, want het systeem van vruchtwisseling moet ook hier in acht worden genomen.

In het algemeen blijf je dus beter kolen bijzaaien op het bed van de kolen, en peulgewassen op het bed van de peulgewassen.  Met wortels is het oppassen, want hier en daar wordt toch afgeraden om bijvoorbeeld je winterwortels te gaan zaaien op de plaats waar je net de vroege wortels hebt geoogst. Maar bonen na peulen kan dan weer wel zonder problemen. Hieronder een (niet exhaustief) lijstje van wat je  in juli nog zou kunnen zaaien:

– KOLEN: savooikool, chinese kool, winterrammenas, keukenraap; eventueel nog bloemkool en broccoli

– BLADGEWASSEN: andijvie, winterprei, ijsbergsla

– WORTELGEWASSEN: wortels, rode biet, keukenraap

– PEULGEWASSEN: boontjes

Bij de vruchtgewassen zou je vermoedelijk ook nog een courgette in gang krijgen, maar normaal staat dit bed nu toch vol. En bij de aardappelen heb je nu veel plaats, maar om nieuwe aardappelen te planten, is het nu toch te laat. En dat is eigenlijk het voornaamste probleem bij nateelt, met name dat de bedden met de gewassen die je nog zou willen telen al volstaan, en dat je de groenten van de bedden die leegkomen niet opnieuw kunt zaaien of planten. En dan komt de verleiding natuurlijk om je wortels te gaan zaaien waar de spinazie stond, of nog wat kolen waar de aardappelen net zijn geoogst. Maar dat kan alleen met uiterste voorzichtigheid, want op die manier ben je eigenlijk al groenten aan het doorschuiven die je pas volgend voorjaar zou mogen doorschuiven. En je moet toch altijd proberen 4 jaar tussen 2 identieke teelten in te laten.

Het voordeel van mijn 9 bedden is dat ik wel een beetje vals kan spelen. Aan het aardappelbed raak ik liever niet, daar heb ik gewoon phacelia gezaaid; maar op het bed van de aardbeien kan ik straks zonder problemen wortels zaaien; dan zal er nog altijd 4 jaar tussen twee teelten zitten. Dan moet ik wel wat aardbeien wegdoen (geen probleem, ze dragen niet allemaal even goed) of doorschuiven (en dan moet er weer nagedacht worden naar waar).  Bij de bladgewassen zouden ook nog wel wat boontjes mogen worden gezaaid, op voorwaarde dat ik dan bladgewassen elders zaai (maar die vormen eigenlijk geen probleem in de vruchtwisseling). Veel nadenken dus, en alles goed bijhouden op papier (al dan niet elektronisch)

En dan zijn er nog de bloemen die de blootheid van sommige lege bedden kunnen verzachten. De gladiolen en dahia’s bloeien nog niet, maar de andere bloemen laten zich langzamerhand zien.

Het was lang wachten op de reukerwten dit jaar; de spontane zaailingen waren veel vroeger in bloei dan de voorgezaaide, nieuwe exemplaren. Maar nu is de dagelijkse pluktocht langs dit heerlijk geurende goed weer begonnen.

De irissen laten zich ook zien – ’t blijft toch echt een stukje Van Gogh in de moestuin.

Ook de cosmea heeft zichzelf uitgezaaid (natuurlijk had ik al heel wat zaailingen uitgerukt vooraleer mijn frank viel…) en toont nu zijn eerste bloemetje.

En van deze sidalcea dacht ik dat hij even hoog kwam als een stokroos (alcea), maar dat is helemaal niet het geval. Ik vind hem wel zo mooi dat ik denk dat ik hem volgend jaar ga planten in de nog aan te leggen border rond het nog aan te leggen 2de terrasje (“Allé, tuinplan 8”, lachte de broer onderdeappelboom. Met onmiddellijk daaropvolgend: “En weet je echtgenoot hier al van? ”  Euhm… Broers kennen hun kleine zusjes te goed ;-))

Van de echte stokrozen is alleen de foeilelijke pipigele stokroos al in bloei; de mooie roze is niet meer uitgekomen, en van de andere stokrozen in de moestuin weet ik eigenlijk niet meer welk kleur ik had gekozen. De margrieten beginnen er ook te bloeien (chrysantemum – geen wilde margriet in de moestuin helaas), maar nog povertjes omdat ik ze veel te laat heb verplant.

En verder? Verder is die moestuin al weer veel te klein jong!