Oh nee, daar is ze weeral met haar schapen!
Yep 🙂
Maar ik beloof plechtig dat het één van de laatste keren is. Of dat ik toch minstens een paar weken maanden ga wachten vooraleer ik jullie nog eens een schapenbericht aansmeer. Maar nu, nu wil ik nog één keer alle informatie over soayschapen op één plaats verzamelen, voor de internetgebruikende goegemeente die op zoek is naar een leuk schaap. Bij deze:
OORSPRONG:
Soay-schapen komen van een Schots eiland, Saint-Kilda. De omstandigheden waarin de schapen daar hebben moeten leven (bar, ruig) vormen de oorsprong van de kwaliteiten waarvoor de soay-schapen nu nog steeds geliefd zijn: ze doen het goed op ruwe ondergronden en hebben geen last van koude temperaturen.
(Pas op: er bestaat ook een St-Kilda-schaap, maar dat is een ander ras dan de Soays).
KENMERKEN:
Soays zijn kleine schapen; iets groter dan de Ouessants, maar toch niet meer dan een 60 cm hoog. Ze zijn bruin (meestal donkerbruin; die van ons zijn wat lichter), met witte tekeningen op kop, poep en buik.
De Soays zijn halfwilde schapen die weinig verzorging door mensen vragen. Eén van hun meest opvallende kenmerken is dat ze hun vacht zelf verliezen en dus nooit geschoren moeten worden. (dat de afgevallen wolletjes in het voorjaar door de vogels gebruikt worden om nesten te maken, is een ecologisch mooie meevaller).
Soays lammeren zelfstandig, vaak maar van één lam, maar soms ook van twee. De ooi zal zich voor de bevalling niet altijd zichtbaar terugtrekken. Het is een typisch schapenras waarvan je op een gegeven moment bij verrassing vaststelt dat er een nieuw lam op de weide staat.
De lammetjes zelf zijn ook vroeger sterk en zelfstandig dan bij het gemiddelde schaap. Ze gaan sneller grazen en gaan vlugger hun eigen gang, ook al zorgen de ooimoeders normaal goed voor hun jong.
VOEDING:
Soay-schapen zijn ruigtedieren. Ze eten gras, maar ook netels, distels, wilgen en berkenschors staan op het dagelijkse menu. Van jonge bomen durven ze ook wel eens wat schors eten, dus in het geval van een boomgaard worden de jonge boompjes best beschermd. Van oudere bomen blijven ze af.
De algemene regel is 2 schapen per 500 m² weide.
Het Soay-schaap zou van nature ook alleen maar eten wat goed voor hem is (de afgevallen appels eten ze bijvoorbeeld maar met mondjesmaat). In de winter hebben ze genoeg aan hooi en korrels (of gemengd schapenvoer). Er moet uiteraard ook altijd vers water zijn, maar een schaap is geen grote drinker.
EIGENAARDIGHEDEN:
Behalve de zelfverliezende vacht heeft het Soay-schaap nog enkele heel typische kenmerken. Zo zal het schaap altijd via dezelfde weg van het ene stuk naar het andere stuk van de weide lopen. Na een week zie je al hoe er zich een pad aftekent in het gras. Daardoor houden ze de rest van de weide open. Dit ‘wandelpatroon’, samen met het lichte gewicht van het soayschaap voorkomt verdichting van de grond. Het pad zelf, waar ze zo vaak op lopen, is dan weer wel keihard, wat het slijten van de hoeven ten goede komt.
Omdat de soays graag brandnetels eten, en zich langs hun eigen pad begeven (dat vrij van uitwerpselen is), schijnen ze ook zeer bestand te zijn tegen wormen. Overigens is het soay-schaap in het algemeen vrij goed bestand tegen ziekte.
HUISVESTING:
Zoals bij de meeste schapen: een schuilhok met stro volstaat; een echte stal hoeft zeker niet. Maar als er een afdak is, zullen ze er bij regen, nacht of extreme koude zeker gaan onder staan.
KARAKTER:
Soays zijn heel schuwe schapen. Pas heel geleidelijk laten ze zich door een schepje korrels verleiden om tot bij de schapenhouder te komen. Zelfs dan is een knik in de knie of een onverwachte beweging van je hoofd genoeg om de kudde uit elkaar te laten stuiven. Een schaap vangen is daarom bijna onmogelijk. Van zodra je op hen afloopt, stuiven ze in groepjes verschillende richtingen uit, en door hun lichte gewicht zijn ze bijzonder snel. Als je hen voor het lammeren of verzorgen toch zou moeten vangen, dan probeer je hen best in de stal te drijven. Veel soay-houders raden aan om regelmatig eens te oefenen met de schapen, tot ze bereid zijn je te volgen als je eten naar hun stal brengt. Dit maakt de klus om hen te vangen aanzienlijk makkelijker op het ogenblik dat dat echt nodig is.
Toch zijn soays ook hele vriendelijke beestjes. Ze nemen mensen goed in zich op en houden van een beetje aandacht. Elke dag hebben ze ook een moment waarop ze dartel als een hinde lukraak door de weide springen; een heel mooi zicht!
NADELEN
Als je schapen wil houden voor het vlees, dan ben je er met soays wel aan voor de moeite. Maar wil je schapen omwille van de schoonheid, of voor een kleine weide of boomgaard, dan zijn het de ideale dieren.
Voor mijn informatie ben ik schatplichtig aan eigen ervaring, maar ook aan deze en deze website.
Zolang er foto’s bijstaan mag je van mij elke dag verslag uit brengen over de schaapjes.
De vorige keer dat je over je schapen schreef, ben ik zelf op zoek gegaan naar informatie op het internet, omdat ik graag geiten of schapen zou willen houden. Blij dat nu alles overzichtelijk hier te vinden is. Helaas is ons stuk grond te klein, denk ik. Tenzij ik het stuk gras waarop de kinderen voetballen inpalm. En dat lijkt me er wat over :-).
Huis met tuin: nu ja, voor zover mijn foto’s de moeite zijn natuurlijk 🙂
Lichtindeduisternis: oeps ja, misschien een heel klein beetje erover 😉 Misschien toch maar geitjes dan? Of héél véél kippen.
je praat hier van 2 schaapjes per 500m². Eten deze diertjes dan zoveel meer dan geitjes? Want 2 geitjes op 500m² is wat weinig toch?
Lander laat vragen wanneer jullie eens normale schapen zullen kopen? 🙂
O, hoe gemeen, je eigen zoontje gebruiken om mij te kunnen uitlachen!( Alsof je daar zelf geen inspriratie genoeg voor hebt ;-)) Ik ben diep geschokt!
In de wei naast zusjes huis lopen al een paar jaar dit ras van schaapjes. ’t Zijn schatjes om te zien en gek op brood uit kinderhandjes. 🙂
Inderdaad veel foto’s en we zeuren niet over uw schaapjes 🙂
Zouden we niet durven.
Ja Bart moet Lander niet op school zitten om tien uur?
Lander is nog een heuse kleuter en is derhalve niet schoolplichtig! En ik heb congé! En wat is uw excuus Lotte? 😉
euh dju betrapt… euh pauze tussen 15 uur en 17 voor de avondopening?
Ben blij met deze informatie en de foto’s :-). Ik vond ze al schattig en nu blijken ze nog nuttig te zijn ook, om netels op te eten en al. Wij willen eigenlijk kune kune varkentjes in de boomgaard laten lopen maar ben aan het overwegen om er toch ook zo een schaapjes bij te zetten.
‘Kune kune’ varkentjes? Ontbreekt daar de ‘s’ van ‘skune, skune varkentjes? Of de ‘l’ van klune, klune varkentjes? Oei nee, ’t is zowaar een soort van varkens, vertelt google me! Succes; we zullen het ongetwijfeld op jullie blog lezen wat het wordt!
Ik wil je ontgoochelen maar niet alle info is volgens mij correct. Alle schapen gebruiken vaste paadjes, trouwens niet enkel schapen maar ook koeien en andere dieren doen dat.
Het eten van brandnetels heeft absoluut geen effect op eventuele darm- of longwormen. Wat wel een feit is, is dat Soays net als bv. mijn Hebrideans (die ook gemakkelijk netels eten) of andere oerrassen vrij resistent zijn tegen wormen en ook netels eten (maar ook zonder netels zijn ze resistenter). Ze blijven dus lang in conditie. Dat is ook een probleem want je merkt niks tot het (verdoken) probleem zo groot geworden is dat ze soms niet meer te redden zijn. Trouwens ze eten niet het hele jaar door netels en ze eten ook niet alle netels. De oudere netels hebben de voorkeur. Vanaf eind juni maar vooral in het najaar en de winter zetten ze de netels en distels kort.
Wat wel klopt en typisch is voor dieren die wilder zijn (oerrassen zoals Soays, Hebrideans, Shetlandschapen,…) tegenover gedomesticeerde dieren (Texels, Suffolk,…) is het uiteenstuiven in verschillende kleine groepjes. Dat was een verdedigingstechniek tegen rovers. Sterk gedomesticeerde schapen ‘klitten’ daarentegen sterk bij elkaar. Dit laatste maakt de ‘pakkans’ voor rovers van een dier uit de kudde echter groter, maar voor het individu in die groep net kleiner.
Ook het ‘browsen’ in de voeding is typisch een ‘wild’kenmerk. Niet omdat ze weten wat goed is voor hen, maar omdat ze in het wild constant rondtrokken en dus alles met mondjesmaat moesten eten. Dit was opnieuw een bescherming tegen rovers. Dieren die constant op dezelfde plaats blijven vormen een meer gemakkelijke prooi.
Specht, dank voor de aanvulling. Die vaste paadjes heb ik bij de zwartblessen nooit gezien, maar dat kan natuurlijk ook te maken hebben met het feit dat ze een heel andere manier van grazen hadden, wat ook een ander patroon in de weide bracht. Gelukkig blijft het waar dat soays (en andere wilde schapen) wat resistenter blijken te zijn dan de sterk gedomesticeerde schapen.
Ivm wormen en ontworming is toch niet alles gezegd denk ik. Ik ben maar een beginnend schapenhouder, maar wat je erover leest is op z’n minst verwarrend, om niet te zeggen tegenstrijdig. Ik zal in elk geval eens in de gaten houden of hun netel-eet-gedrag inderdaad wijzigt met de seizoenen! En nogmaals dank voor de aanvullingen!
[…] hoe zit het met de buikbergbeestjes? Blijkbaar zijn berichten over beestjes wel populair, zeker als er fotootjes bij staan . ‘t Is al lang geleden dat we nog iets vertelden over de […]
Het vlees van die schaapjes is wel lekker.Het smaakt minder naar schaap dan bij andere rassen, waarschijnlijk omdat het vet minder lanoline bevat aangezien deze schaapjes niet worden gebruikt voor de wolproductie. Vooe ern optimale vleeskwaliteit is het wel best ze te slachten rond 7 à 9 maanden, voor de eerste bronst. Dan wegen de ramlammeren ong.10 kg en de ooilammeren ong. 8 kg. karkasgewicht, alhoewel er sterke gewichtsverschillen kunnen zijn. Men bereidt het vlees best als chevrette of geitelam.
Bedankt voor de aanvullende info Antoon! Als we er ooit mee willen kweken, dan weten we dus dat het ook eetbare schaapjes zijn!
Onze weide heeft ursusdraad van 1m hoogte. Is dit voldoende voor deze schapen?
Emmanuel: dat is wel heel erg nipt. Als ze bij jou voldoende gras hebben, zullen ze wel op jouw weide blijven, maar in theorie kunnen ze over 1 m heen springen. Bij gebrek aan gras of wanneer ze opgeschrikt worden door iets, gaan ze er misschien wel proberen over springen. 1,20 m of 1,50m zou beter zijn.
Ik heb met veel interesse dit bericht gelezen. Binnenkort verhuizen we naar een huis met een tuin van 16 are. We willen daarvan 6 are voor onszelf gebruiken en op de rest een paar schaapjes zetten (we zijn niet meer zo jong en de tuin is te groot). Hoeveel schaapjes kunnen daar best op? Is een kastanjehouten omheining van 120cm voldoende en geschikt? Kan je twee ooien houden en ze niet laten dekken?
Beste Anne, op 6 are zou je 2 schaapjes moeten kunnen houden, mits bijvoederen in de winter en het voorjaar. Het is aan te raden om de weide in 2 te verdelen zodat ze regelmatig op ‘verse’ grond kunnen worden gezet.
De kastanjehouten omheining vind ik een risico; enerzijds qua hoogte, maar vooral omdat ik denk dat ze de paaltjes met hun hoorns uit elkaar gaan duwen en ontsnappen. Misschien kan je aan de binnenkant van het kastanjehout klassieke ursusdraad zetten?
Tot slot: mij is verteld dat het beter is als een ooi eens gedekt wordt, maar absoluut nodig is dat ook weer niet.
Veel succes met het nieuwe huis en de nieuwe tuin!
Let op voor honden. Dit is een gevaar als het hek te laag is. Bokken stoten graag met hun kop tegen bomen en palen van het hek.
Even ter info aan de Soay-liefhebbers. Ik heb er ook sinds een drietal jaren. Ik heb vorig jaar zeven lammetjes gehad. (van vijf ooien) Vier zijn ervan gestorven na enkele weken. Van het laatste heb ik autopsie gevraagd. Blijkt dat ze gestorven waren aan pasteurella. Het zou te maken gehad hebben met het extreem temperatuur verschil op één dag. We hebben dat toch een paar keer gehad vorig jaar. Dan sterven ze plots aan een zware longontsteking.
Inenten is dan de boodschap en ook het daarop volgend jaar. Ik heb de indruk dat er toch wat van hun resistentie verminderd als ze niet meer in hun natuurlijke habitat leven.
Dank voor de aanvulling Luc! Dat soort van grote temperatuurverschillen zijn ze in hun natuurlijke habitat misschien ook wel niet gewoon. Ik hoop in elk geval dat je er niet te veel schapen meer moet aan verliezen!
Bedankt voor de info. Wij hebben een tuin van 8a, daarop zou ik graag een stuk afspannen en kippen op zetten. Maar graag had ik nog een diertje bij de kleine weide gehad. Ben nog op zoek, en een leek, dus alles staat open, schapen, ezels, geitjes,… Maar voor ezels is de wei te klein vrees ik, vooral omdat ik, wat er ook komt, graag 2 “stuks” wil. Wat ook een must is, is dat ze aandacht nodig hebben, dat we “er mee bezig kunnen zijn”. Doordat deze schapen nogal schuw zijn, vermoed ik dat dit niet het ras is waar we naar opzoek zijn. Ouessant schapen heb ik ook al over gelezen, maar die zouden niet zo vriendelijk zijn? Een skuddeschaap zou volgens internet ook een geschikt ras zijn voor ons. Maar wanneer iemand hier nog ideeën heeft, hoor ik ze graag. 😀
Alvast bedankt
Leuk artikel. Ik ben bezig met mijn foto’s te bewerken, die ik in 2002 op Ameland maakte. Volgens mij lopen daar ook Say schapen “wild” rond bij Ballum, of is dat een ander ras?
Het Soay schaap is een prachtig dier. Vooral het karakter (wildernis roots) maakt dat je elke dag andere leuke en interessante dingen ontdekt. Dit jaar 4 lammeren bij 3 ooien, waarvan er eentje ‘aan de fles’ is. Erg leuk om te doen en de hele familie (ook de ram) staan op 20 cm afstand te kijken en te volgen. Voor het eerst in 4 jaar overigens een ooi die direct na het aflammeren eerst diarree heeft gehad en nu rond zijn ‘spiegel’ alle wol verliest tot op de huid. Ze is wel fit en eet goed, dus hopen we maar dat alles weer goed komt.
waarom laten schapen banen gras staan
hoi ik heb een soay bok hij is gecastereerd en heel aanhankelijk hij is door mij met de fles grootgebracht. Hij zou bij een verzorgingshuis gaan wonen maar hij blaat zo hard dat dat niet kan.Nu zoek ik een goed adres hij verblijft nu op de wei bij mijn paarden maar dat is ook niet ideaal heeft er iemand een oplossing.
groetjes Marion
Hoi,
Hoe oud is deze gecastreerde bok? Ik zoek namelijk een al wat oudere voor bij mijn 5 dames om een beetje rust in de tent te brengen.
Ik zie dat het een oud bericht is, dus ik verwacht niet dat hij nog een plekje zoekt, maar ik reageer toch maar. Groet, Yvonne Kop ykop@gmx.net
heb een ram en ooi,wat doe ik met het lam ?mag dit bij moeder en vader blijven ,?of is het risico op inteelt te groot?
mvg
Leuk beschreven!
Gr. Soay Farm Woltersberg
Ik lees:Pas op: er bestaat ook een St-Kilda-schaap, maar dat is een ander ras dan de Soays
Wat is dan het verschil?
Grtz, Yves
Dat het vlees van Soay schaapjes niet geschikt is voor consumptie is absoluut niet waar, maar men moet het bereiden als wild.. Wat wel waar is, dat men ze moet slachten als lam, voor de leeftijd van 8-9 maanden. Daarbij hebben ze maar een karkasgewicht van max. 8 kg, hetgeen resulteert in een vijftal kg. vlees zonder beenderen. Commercieel zijn ze dus niet interessant voor de vleeshandel, aangezien het slachten algauw een 15- 30 euro kost, afhankelijk van het slachthuis, dat daarbij wordt geconfronteerd met de keurrechten vanuit het FAVV. (een van de meest lompe en duurste bureaucratieën die België rijk is), en die evenveel bedragen voor een Soay schaapje als voor een flinke Texel van pakweg 30 kg karkasgewicht.
Een opportuniteit kan er uit bestaan de schaapjes, b.v. de bokjes thuis te slachten – dat is toegelaten na aangifte bij het gemeentebestuur en mag geen problemen geven.. Het vlees mag dan wel enkel dien om te voorzien in de behoeften van het huisgezin. Maar aangezien ze zo weinig wegen kan een gemiddeld huisgezin er gemakkelijk een vijf-tiental kwijt in de vriezer. Bovendien heeft het vlees van deze lammekes niet die doordringende schapengeur- en smaak. Dat komt doordat zij geen wolproducenten zijn, en bijgevolg in hun lichaamsvet geen lanoline, of wolvet aanmaken, die de oorzaak is van die “scapesmaak”.
Wij hebben sinds vrijdag een soay schaap op de weide zitten en idd deze morgen plots een kleintje!!!!!
Leuke surprise en maar direct speciaal voeding gaan halen voor de moeder.
Moet er nu ergens speciaal aandacht zijn voor het jong of is het aan de moeder?
grt
Hallo, Soays hebben alleen water, hooi en vers gras nodig. Daarnaast een liksteen speciaal voor schapen. Speciaal voer voor schapen (korrels) kan je een keer per week geven, maar is niet echt nodig. Een appel, wortel, rode biet is een beloning voor ze. Hard, droog brood vinden ze tussendoor ook lekker. Maar doe het bijvoeten met mate. Overigens van eikels krijgen ze dunne ontlasting, maar verder geen problemen.
Is er qua karakter eigenschappen een groot verschil tss de ooi en de ram? (We hebben namelijk 2 nieuwsgierige klein kindjes en de schapenboer zou twee rammetjes leveren)
Is er een verschil in schapen houden en geiten houden dan?